Khi giữ vị thế mua (hay bán) hợp đồng tương lai, nhà đầu tư tham gia vào một thỏa thuận mua (hoặc bán) tài sản cơ sở với giá xác định tại thời điểm nhất định trong tương lai. Đây là một cam kết có tính chắc chắn, tức là nhà đầu tư sẽ có nghĩa vụ phải thực hiện cam kết này khi hợp đồng đáo hạn.
Ký quỹ và điều chỉnh giá trên hợp đồng tương lai thế nào
Ký quỹ là khoản đảm bảo về tài chính cho việc thực hiện nghĩa vụ trên của các bên tham gia trong hợp đồng tương lai. Thông thường, sở giao dịch nơi niêm yết hợp đồng tương lai và trung tâm thanh toán bù trừ sẽ cùng phối hợp để xác định và tính toán mức ký quỹ cho các nhà đầu tư.
Tài khoản ký quỹ phải được lập trước khi một giao dịch hợp đồng tương lai có thể được diễn ra. Nhà đầu tư mở tài khoản ký quỹ tại công ty chứng khoán; đến lượt mình, công ty chứng khoán có tài khoản ký quỹ tại Trung tâm thanh toán bù trừ hoặc tại công ty thành viên của Trung tâm.
Thông thường, có hai loại ký quỹ được yêu cầu đối với nhà đầu tư, bao gồm ký quỹ ban đầu và ký quỹ duy trì:
Ký quỹ ban đầu là số tiền tối thiểu phải có trên tài khoản của nhà đầu tư trước khi họ được phép đặt lệnh mua/ bán hợp đồng tương lai. Mỗi loại hợp đồng tương lai (đối với một tài sản cơ sở cụ thể) có thể được áp dụng một mức ký quỹ khác nhau.
Ký quỹ duy trì là số tiền tối thiểu phải có trên tài khoản của nhà đầu tư trong suốt quá trình duy trì vị thế. Nói cách khác, nhà đầu tư luôn phải đảm bảo số tiền trong tài khoản của mình cao hơn mức ký quỹ duy trì. Trong trường hợp số dư trên tài khoản của nhà đầu tư bằng hoặc thấp hơn mức ký quỹ duy trì, nhà đầu tư phải thực hiện ký quỹ bổ sung theo yêu cầu của công ty chứng khoán.
Điều chỉnh theo giá thị trường
Quy định về ký quỹ duy trì xuất phát từ thực tế là số tiền trên tài khoản ký quỹ của nhà đầu tư không có tính chất bất biến mà sẽ thay đổi hàng ngày do kết quả của quá trình điều chỉnh hợp đồng tương lai theo giá thị trường. Thực chất, đây chính là hoạt động thanh toán hợp đồng tương lai hàng ngày. Qua đó, những khoản lãi/lỗ phát sinh từ mỗi vị thế hợp đồng tương lai cụ thể được tính toán và hiện thực hóa cho các bên tham gia giao dịch theo từng ngày. Căn cứ vào giá thanh toán hợp đồng tương lai được xác định cuối mỗi ngày giao dịch, lãi/ lỗ cho từng vị thế được ghi nhận và phản ánh trên tài khoản ký quỹ theo nguyên tắc: tăng (cộng) thêm tiền trong tình huống có lãi và giảm (trừ) bớt tiền khi phát sinh lỗ. Trường hợp cần thiết, nếu số dư trên tài khoản ký quỹ giảm xuống thấp hơn mức ký quỹ duy trì, công ty chứng khoán sẽ phát lệnh gọi ký quỹ bổ sung từ khách hàng. Hành động này này giúp giảm thiểu nguy cơ mất khả năng thanh toán của các bên tham gia hợp đồng, theo đó làm giảm rủi ro đối tác.
