Theo Tổng cục Thống kê, trong năm 2014, cả nước có 74.842 doanh nghiệp đăng ký thành lập mới và dự đoán trong năm 2015 số lượng này sẽ tăng thêm đáng kể theo kế hoạch đã đề ra là dự kiến đạt 350.000 doanh nghiệp trong giai đoạn 2011-2015. Tuy nhiên, không phải người dân nào cũng có thể nắm bắt cơ hội khởi sự kinh doanh cũng như duy trì hoạt động kinh doanh hiệu quả. Bởi, ngoài yếu tố nguồn lực, chiến lược kinh doanh, thì nguồn vốn là điều kiện cần quan trọng bậc nhất. Vốn luôn là vấn đề muôn thuở của doanh nghiệp từ khi thành lập cho đến khi mở rộng sản xuất kinh doanh, đặc biệt, vốn thể hiện sức mạnh nhất khi có khủng hoảng xảy ra. Vì thế, nhiều chủ doanh nghiệp phải chật vật tìm nguồn vốn ngay từ khi bắt đầu kinh doanh.
Việt Nam là nước đang phát triển, có mật độ dân số cao, lực lượng lao động tăng nhanh, quy mô vốn nhỏ, đặc biệt việc phát triển doanh nghiệp vừa và nhỏ đang nhận được sự quan tâm và ủng hộ từ Chính phủ, khiến cơ hội phát triển kinh doanh tại Việt Nam ngày càng được mở rộng.
Hiện nay, trên thị trường có rất nhiều nguồn tài chính để xem xét phương án huy động và các chủ doanh nghiệp cũng nên huy động từ nhiều nguồn khác nhau. Giải pháp tiên quyết là bắt đầu huy động từ nguồn vốn cá nhân của chính bản thân mình.
Liên doanh: là một hướng huy động vốn rất hiệu quả giúp doanh nghiệp tận dụng được mối quan hệ cuả đối tác thông qua hình thức hợp tác chiến lược hay tài chính. Nhưng đối với hình thức này, đồng nghĩa với việc cùng nhau sở hữu doanh nghiệp nên chủ doanh nghiệp cần tìm đối tác cùng chung hướng kinh doanh, hướng quản lý để không xảy ra xung đột.
Các chương trình của chính phủ: Chính phủ và chính quyền địa phương có các chương trình xúc tiến doanh nghiệp vừa và nhỏ. Chương trình Quỹ bảo lãnh tín dụng cho doanh nghiệp vừa và nhỏ là một thí dụ điển hình. Giả sử doanh nghiệp có tài sản thế chấp là bất động sản (đất và tài sản trên đất) đã được thẩm định và ngân hàng chấp nhận giá trị là 10 tỷ đồng, theo quy định về cho vay của ngân hàng là không quá 70% giá trị bất động sản, như vậy, doanh nghiệp được vay tối đa là 7 tỷ đồng. Tuy nhiên, nhu cầu của doanh nghiệp là vay 8 tỷ đồng, thì Quỹ sẽ xem xét bảo lãnh cho doanh nghiệp 01 tỷ đồng để được vay đủ 8 tỷ đồng.
Như vậy, vốn hiện hữu xung quanh doanh nghiệp. Khi cần vốn để khởi nghiệp hoặc mở rộng kinh doanh, trước tiên doanh nghiệp cần có một nguồn vốn tự có, sau đó sẽ huy động ở nhiều nguồn khác. Ngoài các hình thức nêu trên, phát hành trái phiếu cũng là một trong những hình thức huy động vốn hiệu quả hoặc tìm đến các công ty cho thuê tài chính cũng là một hướng ra cho doanh nghiệp khi cần huy động vốn. Quan trọng là các doanh nghiệp cần có một kế hoạch kinh doanh hiệu quả nhằm tiếp cận và phát huy tối đa lợi nhuận từ các nguồn vốn huy động.
Nguồn vốn cá nhân: Chủ doanh nghiệp cần đảm bảo được một phần kinh phí đầu tư ban đầu bằng vốn tự có của mình. Đây là nguồn vốn tốt nhất để khởi nghiệp kinh doanh. Ưu điểm của nguồn vốn này là dễ sử dụng, nhanh chóng tiếp cận, không bị ràng buộc bởi các điều khoản trả nợ và không đòi hỏi chuyển đổi sở hữu. Vì thế, trước khi bắt đầu kinh doanh, chủ doanh nghiệp cần phải trang bị sẵn sàng tiềm lực tài chính từ trước. Đồng thời, nguồn vốn này cũng là cơ sở tiên quyết cho việc đầu tư trang thiết bị, mở rộng sản xuất kinh doanh sau này của doanh nghiệp.
Người thân và bạn bè: Đây là nguồn vốn mà các chủ doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận bởi vì họ là những người tin tưởng và thân thiết. Tuy nhiên, đối với nguồn vốn này, các chủ doanh nghiệp cần lưu ý phải có những giấy tờ chứng minh và phải được xem là một khoản vay. Nên tách biệt việc vay vốn và việc điều hành cũng như can thiệp vào vấn đề kinh doanh.
Ngân hàng: Hầu hết các doanh nghiệp đều tìm đến ngân hàng để vay vốn. Tuy nhiên, việc tiếp cận vốn vay này không phải là dễ dàng nếu doanh nghiệp mới bắt đầu thành lập. Chính sách cho vay doanh nghiệp của các ngân hàng đều quy định thời gian hoạt động của doanh nghiệp tối thiểu là 1 năm. Khi ấy, các chủ doanh nghiệp cần phải có một nguồn tài sản đảm bảo đủ để thế chấp cho khoản vay. Hiện nay, các ngân hàng cũng đang nới lỏng chính sách cũng như áp dụng các gói hỗ trợ lãi suất nhằm khơi thông nguồn vốn giúp các doanh nghiệp vừa và nhỏ phát triển. Đây cũng được xem là tín hiệu đáng mừng. Như vậy, các doanh nghiệp cần phải tạo ra thu nhập hay dòng tiền đủ để trả nợ gốc và lãi vay.
Quỹ đầu tư: Quỹ đầu tư cũng là nơi khởi đầu tốt nhất cho việc huy động vốn, vì khi tiếp cận với quỹ đầu tư, doanh nghiệp sẽ nhận thêm được nhiều tư vấn trong hoạt động kinh doanh. Chủ doanh nghiệp cần phải chứng tỏ cho nhà đầu tư thấy năng lực quản lý, sản phẩm cạnh tranh tốt trên thị trường. Đây là hai yếu tố quan trọng quyết định sự thành, bại của doanh nghiệp, cũng chính là yếu tố giảm thiểu rủi ro cho nhà đầu tư. Tuy nhiên, tiếp cận được các quỹ này chậm hơn so với các nguồn vốn khác. Ngoài ra, các quỹ này thường tìm cách kiểm soát các doanh nghiệp mới. Đồng thời, Quỹ đầu tư sẽ sở hữu một phần doanh nghiệp, vì thế các chủ doanh nghiệp cần sẵn sàng và phải Thương lượng về giá trị của công ty.
