Vấn đề môi trường ô nhiễm gây ách tắc dòng chảy của một số con sông hoặc rác hữu cơ, chất thải, nước thải thủy sản gây mùi hôi, ô nhiễm môi trường không khí… Nguyên nhân do công tác quản lý loại chất thải, nước thải này vẫn gặp bất cập như thiếu người có năng lực quản lý. Ngoài ra, các cơ sở kinh doanh sản xuất vẫn chưa đầu tư xây dựng các hệ thống xử lý chất thải, nước thải hoặc đã có hệ thống xử lý nhưng lại hoạt động không hiệu quả. Tuy nhiên, nguyên nhân sâu xa của vấn đề là chúng ta vẫn chưa hiểu rõ được những lợi ích mà các loại chất thải này có thể mang lại.
Hiện nay lượng rác thải sinh hoạt phát sinh tại Việt Nam rất đáng ngại và ngày một nhiều hơn . Trong đó, vùng đô thị phát sinh đến 6,5 triệu tấn một năm. Thành phần chính của rác thải sinh hoạt chủ yếu chất hữu cơ, chiếm 50-70%. Việc quản lý chất thải rắn tại các địa phương đại đa số theo hình thức vận chuyển – thu gom – xử lý bằng chôn lấp. Việc chôn lấp như vậy sẽ gây rất nhiều lãng phí như: tốn diện tích đất lớn từ vài chục đến vài trăm ha cho việc xây dựng bãi chôn lấp; chi phí xây dựng, vận hành cao. Ngoài ra, các nguồn nguyên liệu có thể tái chế gồm chất hữu cơ làm phân vi sinh; giấy, nhựa, kim loại có khả năng tái chế… bị vùi chôn trong cát, hàng trăm nam sau mới có thể phân hủy, gây lãng phí.
Những năm gần đây,ở một số thành phố lớn như Hà Nội, TP HCM,Huế… đã đầu tư xây dựng nhà máy tái chế chất thải, tăng cường thu mua phế liệu. Tuy nhiên số lượng các nhà máy như vậy không nhiều, trong đó, chỉ một vài nhà máy hoạt động hiệu quả. Nguyên nhân là do rác chưa được phân loại tại nguồn, hoặc thiếu thiết bị chuyên dụng để thu gom, vận chuyển chất thải sinh hoạt. Rác thải vẫn bị đổ chung vào một nơi, không được phân loại gây khó khăn cho việc xử lý bằng các phương pháp tái chế, composting, đốt rác phát điện, chôn lấp…
Tuy nhiên, nguyên nhân sâu xa xuất phát từ ý thức của người dân Việt Nam về việc phân loại rác để tái chế, bảo vệ môi trường chưa cao. Hệ quả tất yếu là vấn đề ô nhiễm do rác thải ngày một trầm trọng. Người dân phải sống chung với ruồi, muỗi. Không khí nặng mùi từ các bãi rác khiến nhiều người mắc các bệnh về đường hô hấp.
Việc thu mua phế liệu, tái chế rác thải không chỉ có ý nghĩa về mặt môi trường mà còn đem lại lợi ích về kinh tế. Chúng làm giảm sự phụ thuộc của con người vào việc khai thác, sử dụng các nguồn tài nguyên thiên nhiên đang dần cạn kiệt. Bên cạnh đó việc tái chế còn giúp chúng ta thu hồi các loại nguyên liệu như: nhựa, giấy, kim loại…, tránh lãng phí tài nguyên, ngăn ngừa được sự ô nhiễm.
Cuối cùng là xây dựng nhà máy tái chế rác thải để tiếp nhận, xử lý nguồn rác sau khi đã được phân loại tại nguồn. Tại các nhà máy này, rác có nguồn gốc hữu cơ sẽ được dùng để chế biến phân vi sinh. Rác có nguồn gốc từ giấy, nhựa, kim loại…sẽ được thu hồi, tái chế, tạo nguồn nguyên liệu cho ngành giấy, nhựa… Rác khó tái chế, hoặc hiệu quả tái chế không cao như cao su, da, vải vụn… sẽ được đốt để thu hồi năng lượng. Như vậy, hầu hết các thành phần trong rác thải đều được tái chế, chỉ còn lại một tỷ lệ rất nhỏ phải đem chôn lấp. Điều này sẽ tiết kiệm chi phí xử lý rác rất nhiều so với việc đem chôn lấp hoàn toàn vì tạo được nguồn lợi từ việc bán các sản phẩm tái chế. Hơn nữa, tỷ lệ chôn lấp rất ít nên cũng giảm được chi phí đáng kể cho việc vận hành, kiểm soát bãi chôn lấp.
Ô nhiễm môi trường ở nước ta hiện nay là một vấn nạn gây hậu quả nghiêm trọng cần lên án và loại bỏ. Hãy bảo vệ môi trường. Bảo vệ môi trường là bảo vệ sự sống của mọi người, vì vậy mỗi người chúng ta cần có ý thức, góp phần chung tay xây dựng một môi trường xanh – sạch – đẹp.
